FOUT De man loopt nu het risico om strafrechterlijk te worden vervolgd.
GOED De man loopt nu het risico om strafrechtelijk te worden vervolgd.

VERKLARING
“Strafrechtelijk” heeft betrekking op het strafrecht, niet op de strafrechter.

FOUT Nicole is al zes jaar ambassadrice van het kinderhospitaal waar deze kinderen vandaan komen.
GOED Nicole is al zes jaar ambassadrice van het kinderziekenhuis waar deze kinderen vandaan komen.

VERKLARING
“Ziekenhuis” is de algemene term voor een instelling waar zieken verzorgd worden.
Een kliniek is meestal een gespecialiseerd ziekenhuis: abortuskliniek, hartkliniek, kinderkliniek, kraamkliniek, ontwenningskliniek, pijnkliniek, revalidatiekliniek, vrouwenkliniek.
Een “hospitaal” is een militair ziekenhuis, en het woord kan niet worden gebruikt voor een algemeen ziekenhuis.

FOUT In haar editoriaal legt de hoofdredactrice, Béatrice Delvaux, de nadruk op het progressieve karakter van de krant.
GOED In haar commentaarstuk legt de hoofdredactrice, Béatrice Delvaux, de nadruk op het progressieve karakter van de krant.

VERKLARING
“Editoriaal” is een gallicisme. Het is heel direct afgeleid van het Franse “éditorial”.
In het Nederlands is “commentaarstuk” een van de mogelijkheden, maar er zijn ook nog: “hoofdartikel”, “commentaar”, “redactioneel stuk”, “redactioneel commentaar” en wat je verder kunt bedenken dat in de context geschikt is.

FOUT Als je Stehgeiger bent, de orkestratie verzorgt en ook nog het orkest dirigeert, verdien je het eigenlijk wel om op een Stradivarius te spelen.
GOED Als je stehgeiger bent, de orkestratie verzorgt en ook nog het orkest dirigeert, verdien je het eigenlijk wel om op een Stradivarius te spelen.

VERKLARING
Geen echt taalprobleem, deze keer. “Stehgeiger” is een functie in het orkest. Het is een staande violist, die speelt en tegelijk ook het orkest dirigeert. Die functie heet zowel in het Duits als in het Nederlands “stehgeiger”, maar terwijl het in het Duits met een hoofdletter wordt geschreven, is dat in het Nederlands niet het geval. Het Duits schrijft immers alle zelfstandige naamwoorden met een hoofdletter.

FOUT: De eerste minister laat wel weten “dat er een consensus begint te ontstaan tussen een aantal partijen over het systeem van een interimregering, tijdens dewelke een programma over een definitieve regering alsook een staatshervorming wordt onderhandeld.”
GOED: De eerste minister laat wel weten “dat er een consensus begint te ontstaan tussen een aantal partijen over het systeem van een interimregering, tijdens welke een programma over een definitieve regering alsook een staatshervorming wordt onderhandeld.”

VERKLARING
“Dewelke” is een hardnekkige fout die zowel in België als in Nederland voorkomt, en die wordt gevoed door twee verschillende mechanismen: een gallicisme en een verkeerde analogie.
Het is een gallicisme van “lequelle”.
Het is een foute analogie naar “hetwelk”.
Wel goed is “welk”.
“Dewelke” bestaat niet.

FOUT Bent u nog altijd bereid van zo’n grote coalitie te leiden?
GOED Bent u nog altijd bereid (om) zo’n grote coalitie te leiden?

VERKLARING
“Van” is geen voegwoord. “Om” kan ook weggelaten worden.

FOUT De begeleidster van de kinderopvang had niet in de gaten dat hij nog aan boord van de bus was.
GOED De begeleidster van de kinderopvang had niet in de gaten dat hij nog in de bus zat.

VERKLARING
“Aan boord” wordt alleen gebruikt voor vliegtuigen, schepen en ruimtevaartuigen.

FOUT Tegen 2020 moet de uitstoot met minstens een kwart naar omlaag.
GOED Tegen 2020 moet de uitstoot met minstens een kwart omlaag.

VERKLARING
“Naar omlaag” is een foutieve vermenging van “omlaag” en “naar beneden”. Het is dus een contaminatie.

FOUT Chávez wou dat de president zonder limiet herverkiesbaar zou zijn.
GOED Chávez wou dat de president zonder limiet herkiesbaar zou zijn.

VERKLARING
“Herverkiesbaar” is eigenlijk niet verkeerd, maar “herkiesbaar” komt ongeveer 185 keer meer voor. En het is bovendien korter.
Het zelfstandig naamwoord “herverkiezing” bestaat wel.

FOUT De prestigieuze familiesage speelt zich af in Haspengouw, te midden de fruitplantages.
GOED De prestigieuze familiesage speelt zich af in Haspengouw, te midden van de fruitplantages.

VERKLARING
“Van” mag in “te midden van” niet ontbreken.