Taalmodel: wapenbezit

FOUT De jongen werd dankzij zijn gsm in een weiland gevonden. De politie onderzoekt of hij veroordeeld kan worden wegens verboden wapendracht.

GOED De jongen werd dankzij zijn gsm in een weiland gevonden. De politie onderzoekt of hij veroordeeld kan worden wegens verboden wapenbezit.

VERKLARING
Wapendracht is niet algemeen voor wapenbezit.
Bron: Van Dale cd-rom

Taalmodel: ‘gaan’ als groepsvormend werkwoord

FOUT Wij gaan er in elk geval zijn!

GOED Wij zullen er in elk geval zijn!

VERKLARING

In het algemeen komt het futurale gaan meer in gesproken dan in geschreven taal voor. Ook heeft het in het Belgische Nederlands (vooral in West-Vlaanderen) meer mogelijkheden dan in het Nederlands dat in Nederland gangbaar is; de hieronder als ‘ regionaal’ gekenschetste voorbeelden behoren tot het Belgische Nederlands.

In de standaardtaal kan gaan als groepsvormend werkwoord niet verbonden worden met hebben, zijn, gaan (inclusief afleidingen en samenstellingen), een hulpwerkwoord van modaliteit, (be)horen, dienen en durven, terwijl futurum en presens van die werkwoorden wel gebruikt kunnen worden. Vergelijk:

(19a) Volgend jaar zullen we een nieuwe burgemeester hebben.
(19b) Volgend jaar hebben we een nieuwe burgemeester.
(19c) Volgend jaar gaan we een nieuwe burgemeester hebben. (uitgesloten)

(20a) Op 29 januari 1998 zal het ruimteschip de dampkring van de planeet bereikt hebben.
(20b) Op 29 januari 1998 heeft het ruimteschip de dampkring van de planeet bereikt.
(20c) Op 29 januari 1998 gaat het ruimteschip de dampkring van de planeet bereikt hebben. (uitgesloten)

(21a) Aanstaande zaterdag zal ik niet thuis zijn.
(21b) Aanstaande zaterdag ben ik niet thuis.
(21c) Aanstaande zaterdag ga ik niet thuis zijn. (uitgesloten)

(22a) Over tien jaar zal Kees een volwassen man zijn.
(22b) Over tien jaar is Kees een volwassen man.
(22c) Over tien jaar gaat Kees een volwassen man zijn. (uitgesloten)

(23a) Dit boek zal over ruim een jaar voltooid zijn.
(23b) Dit boek is over ruim een jaar voltooid.
(23c) Dit boek gaat over ruim een jaar voltooid zijn. (uitgesloten)

(24a) Ik ben verhinderd, dus ik zal niet meegaan.
(24b) Ik ben verhinderd, dus ik ga niet mee.
(24c) Ik ben verhinderd, dus ik ga niet meegaan. (uitgesloten)

(25a) Als hij zo doorgaat, zal het hem nog eens heel slecht vergaan.
(25b) Als hij zo doorgaat, vergaat het hem nog eens heel slecht.
(25c) Als hij zo doorgaat, gaat het hem nog eens heel slecht vergaan. (regionaal)

(26a) We zullen volgend jaar twee miljoen moeten bezuinigen.
(26b) We moeten volgend jaar twee miljoen bezuinigen.
(26c) We gaan volgend jaar twee miljoen moeten bezuinigen. (regionaal)

(27a) Daarom zal ik deze begroting nooit kunnen verdedigen.
(27b) Daarom kan ik deze begroting nooit verdedigen.
(27c) Daarom ga ik deze begroting nooit kunnen verdedigen. (regionaal)

(28a) Als je hem zo bang maakt, zal hij helemaal niets durven zeggen.
(28b) Als je hem zo bang maakt, durft hij helemaal niets te zeggen.
(28c) Als je hem zo bang maakt, gaat hij helemaal niets durven zeggen. (regionaal)

Uit het bovenstaande volgt dat zullen niet tot de werkwoordelijke aanvulling van gaan kan behoren. Het omgekeerde is wel mogelijk. Vergelijk:

(29a) Om de investeringen te financieren zal de maatschappij een ruimer beroep gaan doen op de kapitaalmarkt.
(29b) Om de investeringen te financieren gaat de maatschappij een ruimer beroep zullen doen op de kapitaalmarkt. (uitgesloten)

(30a) Om de investeringen te financieren zal de maatschappij een lening gaan sluiten van twee miljoen.
(30b) Om de investeringen te financieren gaat de maatschappij een lening zullen sluiten van twee miljoen. (uitgesloten)

Het ligt voor de hand in (29a) zal op te vatten als toekomst-aanduider en gaan als werkwoord dat het inchoatief aspect aangeeft. In (30a) kunnen zal en gaan allebei moeilijk anders dan als toekomst-aanduiders geïnterpreteerd worden. Dit pleonastisch gebruik van futurum en gaan met infinitief is bepaald niet ongewoon te noemen. Enkele andere voorbeelden:

(31) Hopelijk zal het nieuwe kabinet doeltreffende maatregelen gaan nemen.

(32) De volgende keer zal ik ook eens mee gaan doen aan dat telefoonspelletje.

(33) Een huis kopen? Dat zal hem een hoop geld gaan kosten.

(34) Je weet nooit wat er zal gaan gebeuren.

zie ook
http://oase.uci.kun.nl/~ans/e-ans/18/05/04/03/03/body.html#p4.1
van de ANS

Twee Vandaag over de nieuwe spelling

Twee Vandaag zond op 15 mei 2006 een reportage uit over de spelling van het Groene Boekje 2005.

Wie de uitzending heeft gemist, hoeft niet te wanhopen, want je kunt de hele reportage ook op je pc bekijken.

Ga naar http://www.tweevandaag.nl

en kies in de zwarte balk links voor de ingang “De fel bekritiseerde nieuwe spelling, wie zit er achter?”Daarna klikken op het camera-symbooltje onder de inleidende tekst in de middenbalk.

Een adsl-verbinding is niet echt nodig.
Wel nodig is dat je pc audio en video kan weergeven (RealPlayer of MS Mediaplayer)

Meer op http://spelling.skynetblogs.be/

Taalmodel: beroepsaanduidingen, professor

FOUT Hij is een schrijver, een professor aan de universiteit en ook een goede muzikant.

GOED Hij is schrijver, docent / hoogleraar aan de universiteit en ook een goede muzikant.

VERKLARING
Twee fouten deze keer.
Ten eerste gebruiken we bij beroepsaanduidingen doorgaans geen lidwoord, behalve als er een kwalificatie bij staat (een goede muzikant).
En ten tweede is professor in de eerste plaats een aanspreking.

Taalmodel: naar eer en geweten

FOUT Dan Brown blijft in eer en geweten volhouden dat zijn succes te danken is aan de mond-tot-mondreclame van zijn lezers en niet aan de uitgekiende barnumcampagne van zijn uitgever.

GOED Dan Brown blijft naar eer en geweten volhouden dat zijn succes te danken is aan de mond-tot-mondreclame van zijn lezers en niet aan de uitgekiende barnumcampagne van zijn uitgever.

VERKLARING
Het correcte voorzetsel is ‘naar’: “naar eer en geweten”.

Referentie: Van Dale op cd-rom

Taalmodel: zweren

FOUT Toen zijn vinger na dat ongeluk zwoer en dik werd, zwoer hij dat hij de alcohol zou verzweren.

GOED Toen zijn vinger na dat ongeluk zwoor en dik werd, zwoer hij dat hij de alcohol zou verzweren.

VERKLARING
Een taalspelletje dit keer.
De vervoeging van zweren hangt af van de betekenis.
Zweren (eed afleggen), zwoer, gezworen.
Zweren (een zweer vertonen), zwoor of zweerde, gezworen.

Bron: Grote Van Dale cd-rom