Maand: september 2009

Taalmodel: de eeuwige bijstelling

FOUT Wij vragen om uw steun als trouwe en gewaardeerde partner.
GOED Wij vragen u, trouwe en gewaardeerde partner, om steun.

VERKLARING

Bijstelling.
Het klinkt als een overbodig aanhangsel, en als titel in een grammaticahandboek is het meestal geslaagd om iedere leerling het gevoel te geven dat hij weer ’s een mooie lentedag moet verknoeien aan een bijkomstigheid.
Maar er zijn toch gevallen waarin een bijstelling toch een goede oplossing is om een tekst duidelijk te maken.

We kunnen van ons foute zinnetje hiervoor maar liefst vier varianten maken:

  • 1) Wij vragen om uw steun als trouwe en gewaardeerde partner.
  • 2) Wij vragen u, trouwe en gewaardeerde partner, om steun.
  • 3) Wij vragen uw steun als trouwe en gewaardeerde partner.
  • 4) Wij vragen u als trouwe en gewaardeerde partner om steun.

“1” is strikt gezien niet verkeerd, maar het is niet duidelijk wie hier nu die “trouwe en gewaardeerde partner” is. De “wij” uit de hoofdzin, of de aangesproken “u”?
De bijstelling in “2” is precies wat we nodig hebben om die verwarring te vermijden.”3″ en “4” zijn nog twee mogelijke varianten, maar ze zijn al even onduidelijk.
Het overbodige aanhangsel van de grammatica lijkt hier dus de beste oplossing.

Toch is dat niet helemaal waar. Er is nog één uitweg: namelijk “onze” toevoegen.
Dan krijg je nog vier extra varianten:

  • 1′) Wij vragen om uw steun als onze trouwe en gewaardeerde partner.
  • 2′) Wij vragen u, onze trouwe en gewaardeerde partner, om steun.
  • 3′) Wij vragen uw steun als onze trouwe en gewaardeerde partner.
  • 4′) Wij vragen u als onze trouwe en gewaardeerde partner om steun.

Het is duidelijk dat daarmee de dubbelzinnigheid in alle gevallen is opgelost, maar ook dat de toevoeging “onze” in de variant met de bijstelling overbodig is, en er dan ook beter kan worden weggelaten.

We houden dus de volgende bruikbare alternatieven over:

  • 1″) Wij vragen om uw steun als onze trouwe en gewaardeerde partner.
  • 2″) Wij vragen u, trouwe en gewaardeerde partner, om steun.
  • 3″) Wij vragen uw steun als onze trouwe en gewaardeerde partner.
  • 4″) Wij vragen u als onze trouwe en gewaardeerde partner om steun.

David Bowie en tentoonstelling over Bertold Brecht

In 1982 bracht David Bowie de EP ‘Bertold Brecht’s Baal’ uit, waarop hij liedjes van Brecht zong. Het bekendste daarvan is ‘Alabama Song’ (ook ‘Whiskey Bar’, ook ‘Moon of Alabama’), dat soms als extra op andere albums verscheen.
Het album is tegenwoordig zo goed als onvindbaar, maar af en toe duiken er sporen van op.
Zo was er in december 2006 in het Koetsenhuis in Geraardsbergen een tentoonstelling over Bertold Brecht, waar onderstaande afbeelding te zien was.
De tentoonstelling heette ‘Muziekale expo – Lost in the Stars’. Ze liep van 24 november tot 3 december 2006, en was gratis toegankelijk. Bertold Brecht schreef de teksten voor de muziek van Kurt Weill. Weill stierf in 1950. De tentoonstelling toonde afbeeldingen van ongeveer 25 albumhoezen.
tentoonstelling Bertold Brecht afb David Bowie 23112006
‘Alabama Song’ is van Bertolt Brecht. Hij scheef het ook in het Engels. Dat was voor Hauspostille, dat hij integreerde in zijn opera Mahagonny. Ook bij Duitse opvoeringen van Mahagonny wordt het in het Engels gezongen.
De tekst is vaak veranderd. In Mahagonny stond “Show us the way to the next pretty boy”, maar in de versie van The Doors werd dat “Show me the way to the next little girl”, en dat werd in de versie van Bowie “Show us the way to the next little dollar”. Daardoor keerde Bowie terug naar de oorspronkelijke versie uit Hauspostille van Brecht zelf.
De volledige titel van Brechts Mahagonny is trouwens… Rise and Fall of the City of Mahagonny! In het oorspronkelijke Duits: Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny.
Om de verwarring compleet te maken: het album “Bertolt Brechts’ Baal” is een EP met liedjes uit het toneelstuk Baal van Bertolt Brecht waarin Bowie optrad. Maar dat optreden gebeurde niet in Berlijn, maar voor de BBC, en dus hoogstwaarschijnlijk in Londen.
Bowie heeft de Alabama Song wel gebruikt als B-kant van de Duitse uitgave van de single ‘Ashes to Ashes’.

    Bertolt Brecht’s Baal, gezongen David Bowie, 1982, EP

  • Baal’s Hymn (4:02)
  • Remembering Marie A. (2:04)
  • Ballad Of The Adventurers (1:54)
  • The Drowned Girl (2:54)
  • Dirty Song (0:37)

(met dank aan Ben van der Tier uit Utrecht)