FOUT De kwalijke gevolgen van roken zijn goed gekend, maar toch slagen velen er niet in om paal en perk te stellen aan die slechte gewoonte.

GOED De kwalijke gevolgen van roken zijn goed bekend, maar toch slagen velen er niet in om paal en perk te stellen aan die slechte gewoonte.

VERKLARING
“Gekend” en “bekend” zijn alletwee bestaande woorden, maar ze worden nogal eens veward.
Het is niettemin eenvoudig om ze uit elkaar te houden: “gekend” is het voltooid deelwoord van “kennen”.
“Bekend” is een adjectief en is afgeleid van “bekennen”.
Een les is gekend, want die ken je. Gevolgen zijn bekend.

Referentie: W. Penninckx, P. Buyse en W. Smedts, “Correct Taalgebruik”, UGA, 2001.

Ik heb net een blogje bezocht: spelling.skynetblogs.be
Het bestaat pas sinds 16/10/2005, maar in 7 dagen tijd haalde hij 1220 bezoeken!
En dat voor een blog die gaat over … spelling!
Het bewijst niet alleen dat het probleem leeft bij de mensen, maar ook dat ze van die nieuwe spelling (bekend als GB05 van Groene Boekje 2005) niets willen weten.

Het eerste verschil tussen de Van Dale en het Groene Boekje is opgedoken.
Alleen niet waar je nu, in de eerste dagen van de nieuwe lijst, direct zou kijken.
Het zit namelijk niet in de spelling van een woord, maar in het meervoud ervan.
Grand prix:
meervoud in het Groene Boekje: grands prix
meervoud in de Van Dale: grand prixs

FOUT Door een aantal kortsluitingen zaten een aantal huizen langs derijksweg tijdelijk zonder stroom.

GOED Door kortsluitingen zaten enkele huizen langs de rijksweg tijdelijkzonder stroom.

VERKLARING
Weliswaar niet helemaal objectief, maar niettemin: wees zuinig met het lege “een aantal”.
Ludo Permentier wijst op de taalblog van zijn krant De Standaard op hetoverbodige gebruik van “een aantal”.
Hij adviseert om “een aantal” te vervangen door een ander woord of hethelemaal weg te laten. Zeker als “aantal” niet wordt beklemtoond.
“Een aantal” kan vanalles betekenen, van weinig over sommige en enkele tot de meeste en veel. De alternatieven zijn veel preciezer.Een ronduit slecht gebruikt zien we in dit voorbeeld: “Alonso stijgt eenaantal plaatsen, dankzij zijn overwinning in Francorchamps. Hij is nueerste.” Maar als de journalist wéét dat het drie plaatsen zijn, dan kan hij dat beter gewoon zeggen: “Alonso stijgt vijf plaatsen, dankzij zijnoverwinning in Francorchamps. Hij is nu eerste.”
Soms kan een aantal weg. “Hij gaat een aantal huizen in de straat kopen.”
Als hij ze niet allemaal koopt, kun je ook gewoon schrijven: “Hij gaathuizen in die straat kopen.” Als hij ze wel allemaal koopt, kun je o.a.schrijven: “Hij gaat de huizen in die straat kopen.”

Meer uitleg op:
http://vrttaal.net/taaldatabanken_master/juist/050609.shtml

FOUT Telkens ik naar de markt ging.

GOED Telkens wanneer ik naar de markt ging.

VERKLARING
“Telkens” is een bijwoord, geen voegwoord. Het kan wel een voegwoord versterken.

Niet: *Telkens hij dat deed, zette hij eerst zijn bril af.
Wel: Als hij dat deed, zette hij altijd eerst zijn bril af.
Wel: Telkens als hij dat deed, zette hij eerst zijn bril af.

FOUT De eindeloopbaanproblematiek was het belangrijkste socio-economische element in de besprekingen tussen de sociale partners.

GOED De eindeloopbaanproblematiek was het belangrijkste sociaal-economische element in de besprekingen tussen de sociale partners.

VERKLARING
In deze samenstelling gaat het om twee elementen die gelijkwaardig zijn(sociaal en economisch). In zulke gevallen schrijven we sociaal en nietsocio. Als de twee elementen niet gelijkwaardig zijn, wordt het wel socio-, bv. in sociobiologie, sociografie, enzovoort.

FOUT De royalties alleen brengen jaarlijks een miljoen op.

GOED De royalty’s alleen brengen jaarlijks een miljoen op.

VERKLARING
In het Nederlands spellen we royalty’s. De spelling royalties is Engels.

Meer info over Seek My Face:

Datum: 10 november middag en avond

SPORT
Sprekers:
Maarten van der Heijden (zwemmer)
Marit van Eupen (roeister – nog niet zeker)

MUZIEK
Namen nog niet bekend

BEDRIJFSLEVEN/UNIVERSITEIT
Sprekers:
Prof. Dr. Willem Hendrik Gispen (Rector Utrecht)
Prof. Dr. Ir. Aalt A. Dijkhuizen (Voorz Raad v. best. Wageningen)

SCIENCEFICTION
Sciencefiction is gebaseerd op onze ervaringen in onze tijd en onzeverwachtingen en dromen. SF benadert onze werkelijkheid door middel van spel, fantasie en creativiteit. Wat zijn de bronnen waar SF-schrijvers uit putten? Zij werken met de vraag: wie zijn we? Hoe leven we? Wat zijn onze mogelijkheden en onze kansen?
Sprekers:
Ir. Peter van Lith (Multimotions)
Peter Motte (De Tijdlijn, tijdschrift voor sciencefiction)

Donderdag 10 november voorlopige dagindeling:
16.00 Opening: Dagvoorzitter: Leo de la Chambre
16.05 Sport Gesprek met twee studenten en twee sprekers
16.45 Sciencefiction Gesprek met twee studenten en twee sprekers
17.30 Pauze Koffie en thee
17.45 Beleid en bestuur Gesprek met twee studenten en twee sprekers(mogelijk 3 sprekers)
18.30 Muziek Gesprek met twee studenten en twee sprekers
19.15 Afsluiting sprekers, opening buffet, aankondiging discussiesDagvoorzitter
19.20 Buffet
20.00 Parallelle workshops Op de vier Thema gebieden sport, sciencefiction, beleid en bestuur, muziek, wordt dieper ingegaan in vier afzonderlijke ruimtes.
21.30 Afsluiting discussies Dagvoorzitter
21.30 Borrel
22.30 Band
2.00 Einde & opruimen

FOUT Hij deed verschrikkelijk hard zijn best, maar het bleven uiteindelijk allemaal tevergeefse pogingen. Hij voelde zich totaal mislukt.

GOED Hij deed verschrikkelijk hard zijn best, maar het bleven uiteindelijk allemaal vergeefse pogingen. Hij voelde zich totaal mislukt.

VERKLARING

Tevergeefs is een bijwoord. Vergeefs is zowel bijwoord als adjectief. Alsje het niet precies meer weet, gebruik je altijd vergeefs.

Toelichting

Voor een zelfstandig naamwoord – zoals in “een vergeefse poging” – kanalleen “vergeefs” gebruikt worden. We noemen “vergeefs” in dat geval een attributief gebruikt bijvoeglijk naamwoord.

“Vergeefs” kan ook voorkomen als predicatief gebruikt bijvoeglijk naamwoord en als bijwoord.

“Tevergeefs” komt alleen voor als predicatief gebruikt bijvoeglijk naamwoord of als bijwoord, nooit als attributief gebruikt bijvoeglijk naamwoord.

Een attributief gebruikt bijvoeglijk naamwoord benoemt een eigenschap of kenmerk van een zelfstandig naamwoord, en staat vlak voor dat zelfstandig naamwoord:

(1) De laatste weken deden verschillende avonturiers een vergeefse poging om de wereld rond te reizen in een luchtballon.

(2) Hij deed een vergeefs beroep op haar inlevingsvermogen.

(3) Hij probeerde de stapel tegen te houden, maar het was vergeefse moeite.

Een bijvoeglijk naamwoord kan ook predicatief gebruikt worden. In dat geval zegt het ook iets over het zelfstandig naamwoord, maar staat het verderop in de zin.

Voorbeelden zijn:

(4) De poging van de Amerikanen was vergeefs/tevergeefs.

(5) Die moeite bleek al snel vergeefs/tevergeefs.

Een bijwoord geeft nadere informatie over de handeling die door hetwerkwoord wordt uitgedrukt.

Dat is het geval in de volgende zinnen:

(6) Hij probeerde tevergeefs/vergeefs de vallende stapel boeken tegen te houden.

(7) Hij hoopte tevergeefs/vergeefs haar binnenkort terug te zien.