Vertaalbureau Motte werd opgericht in 1997. Translation Agency Motte is founded in 1997. Le bureau de traductions Motte est fondé en 1997.
FOUT De Titanic ging naar de dieperik.
GOED De Titanic zonk.
VERKLARING
“Dieperik” betekent eigenlijk “afgrond”, maar het wordt doorgaans symbolisch gebruikt. Het kan niet altijd zomaar door “afgerond” worden vervangen.
Ook het werkwoord “zinken” is soms geen goed alternatief.
Soms is het “verdrinken”, zoals in:
FOUT Geen kat las die blog.
GOED Geen hond las die blog las.
VERKLARING
“Geen kat” betekent “niemand” en komt van “Er is geen kat”, wat een letterlijke vertaling is van het Franse “Il n’y a pas un chat”. Het is dus een gallicisme.
Bonus: zowel “de blog” als “het blog” zijn goed. Het woord is een verkorting van het Engelse “weblog”, wat oorspronkelijk een “persoonlijk dagboek op internet” zou zijn, maar wat tegenwoordig een website is waarop artikelen in chronologische volgorde verschijnen.
FOUT De club leed een zware nederlaag tijdens de uitmatch tegen Liverpool.
GOED De club leed een zware nederlaag tijdens de uitwedstrijd tegen Liverpool.
VERKLARING
De correcte term is “uitwedstrijd”
FOUT De club kreeg een flinke pandoering tijdens de uitwedstrijd tegen Liverpool.
GOED De club leed een zware nederlaag tijdens de uitwedstrijd tegen Liverpool.
VERKLARING
“Pandoering” zou zijn afgeleid van “pandoeren”, en dat betekent: “het kaartspel pandoer spelen”.
Er is ook een betekenis in het bargoens, nl. “geslachtsgemeenschap hebben”.
Van oorsprong is een “pandoer” de naam van de soldaten uit het korps dat in 1741 door baron Trenck gevormd werd om de Turkse grensstreken van rovers te zuiveren. Het komt van het Franse “pandour” dat zou zijn afgeleid van het Kroatische “pandur”. Het kaartspel “pandoer” is misschien naar de soldaten genoemd, omdat zij het spel dikwijls speelden.
Vanuit de associatie met soldaten heeft het woord bijbetekenissen gekregen, die echter allemaal gewestelijk zijn, en soms een afgeleide vorm (“pandoering”) kregen.
“Pandoering” heeft twee betekenissen:
FOUT Hij kon niet over naar het volgende jaar, want hij was gebuisd.
GOED Hij kon niet over naar het volgende jaar, want hij was gezakt.
VERKLARING
Het juiste werkwoord voor niet slagen bij een examen is “zakken”.
Wie het beeldender wil zeggen, kan ook kiezen voor “stralen”:
“Hij kon niet over naar het volgende jaar, want hij was gestraald.”
FOUT De leraar gaf hem een bolwassing.
GOED De leraar gaf hem een uitbrander.
VERKLARING
Er zijn veel mogelijke correcties van de foute zin, en “uitbrander” is slechts een van de mogelijkheden. Een andere is “berisping”.
Er is ook nog een andere betekenis van het foute woord, zoals in:
“De ploeg kreeg een bolwassing van de tegenstander”.
In dat geval is een mogelijke verbetering “nederlaag” of “fikse nederlaag”.
De nuance die u wilt uitdrukken, de exacte maat van de berisping of de nederlaag, bepaalt waardoor het foute woord kan worden vervangen.
FOUT We gaan die nieuwe leraren een peer stoven.
GOED We gaan die nieuwe leraren beetnemen.
VERKLARING
Je kunt natuurlijk wel letterlijk peren stoven, maar de figuurlijke uitdrukking “bestaat niet”. Ze kan worden vervangen door het werkwoord “beetnemen”. Of door wat anders, zoals “een loer draaien”, of beeldspraak die je creativiteit kan bedenken.
FOUT De schedelfragmenten werden opgegraven in een greppel die door een laat derde-eeuwse Romeinse muur heen snijdt.
GOED De schedelfragmenten werden opgegraven in een greppel die door een laatderde-eeuwse Romeinse muur heen snijdt.
VERKLARING
Dit is een resultaat van de spellinghervorming van 1997-2007: sindsdien zijn er veel meer verplichte samenstellingen in het Nederlands.
Daarvoor waren die er vaak ook al, maar de regels waren niet zo expliciet.
In dit geval is “laat” een deel van het samengestelde bijvoeglijke naamwoord, zoals ook in “laatromaans” en “laatneolitisch”.
Ook combinaties die naar een bepaalde eeuw verwijzen, worden als één woord gespeld, zoals “laatderde-eeuws” of “laat-3e-eeuws”.
Als bonus: uitdrukkingen zoals “de jaren 60” zijn goed bekend, maar je mag ook schrijven: “de jaren 1960”.
FOUT Met 18 miljoen inwoners is Noordrijn-Westfalen de grootste Duitse deelstaat. Ze levert een vijfde van het Duitse bnp, maar ze heeft ook veel problemen.
GOED Met 18 miljoen inwoners is Noordrijn-Westfalen de grootste Duitse deelstaat. Hij levert een vijfde van het Duitse bnp, maar hij heeft ook veel problemen.
VERKLARING
De meeste plaatsnamen zijn onzijdig. Dus als je naar Noordrijn-Westfalen verwijst, wordt het “het”.
Maar in dit geval kan ook “hij”. In dat geval verwijs je naar het mannelijke woord “staat”.
FOUT Piqueur moet niet de cel in, hij krijgt zelfs geen enkelband.
GOED Piqueur hoeft niet de cel in, hij krijgt zelfs geen enkelband.
VERKLARING
“Niet hoeven” geeft aan dat iets niet noodzakelijk is, “niet moeten” geeft aan dat het noodzakelijk of wenselijk is dat iets niet gebeurt.
Meer uitleg op Taaladvies.net.
Vertaalbureau Motte 