Recensie “Het oude Egypte in woord en beeld”, door Toby Wilkinson

Recensie: Het oude Egypte in woord en beeld, door Toby Wilkinson

recensent: Peter Motte

onder auspiciën van De voormalige Tijdlijn en Vertaalbureau Motte

Voor mijn gevoel valt de wereldgeschiedenis uiteen in twee delen: alles van Egypte, en alles daarna. Het Oud-Egyptische rijk begint in de mist der tijden rond 3000 voor Christus, met nog zelfs daarvoor farao’s met misschien farao Ka en misschien farao Schorpioen. De zekerheden beginnen pas vanaf ongeveer 2950 voor onze jaartelling, met farao Narmer, de 1e heerser van de 1e dynastie. Andere bronnen kunnen andere data vermelden, wat deze bron, Het oude Egypte in woord en beeld, door Toby Wilkinson, ook erkent.

De laatste dynastie eindigde met de mysterieuze dood van Cleopatra VII en Antonius in 30 voor Christus, waarna het gebied definitief bij het Romeinse rijk werd ingelijfd*. Maar terwijl het Oude Egypte zowat 3000 jaar onafhankelijk was geweest, en in die periode enorme culturele monumenten verwezenlijkte die ook nu nog tot de verbeelding spreken en zelfs zo veel mummies produceerde dat ze eeuwen later werden gebruikt als brandstof voor stoomtreinen, hield de jonge parvenu het nog geen duizend jaar uit. En de rijken die volgden deden het niet veel beter.

Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat de geschiedenis van het Imperium van de Nijl een onoverzichtelijke schat aan gegevens opleverde: farao’s, bouwwerken, geschriften, gebruiksvoorwerpen, historische gebeurtenissen… Ondanks het lange bestaan was het rijk verbluffend stabiel. Religieuze veranderingen kwamen voor, maar in geringe mate. Het isolement van Egypte beschutte het eeuwenlang tegen invallers en invloeden. Zelfs tot in de tijd van Cleopatra VII kon het slechts langs smalle corridors worden aangevallen.

Het was trouwens niet door haar schoonheid dat Cleopatra indruk maakte op de Romeinse toppolitici, maar door haar intelligentie: ze sprak ongeveer 6 talen, waardoor ze met heel veel heersers zonder tussenkomst van tolken kon onderhandelen. Dat was in die tijd erg uitzonderlijk. Ze oogde wat plomp, maar haar geest was kwiek genoeg om te weten hoe ze indruk moest maken op de Romeinen.**

Wie al eens een programma over het Eeuwenoude Zandrijk volgt, er een van de talrijke boeken van Christian Jacq over leest, of een van de vele stripverhalen, kan best een woordenboek over de periode gebruiken, en dat is wat dit “Het oude Egypte in woord en beeld” is. Het is een alfabetische behandeling van de belangrijkste begrippen uit de egyptologie, voorzien van dwarsdoorsnedetekeningen van de belangrijkste gebouwen en kaarten van de archeologische sites. De lemma zijn geïllustreerd met z/w- en kleurenfoto’s van beelden, gebouwen, en reproducties van schilderijen en tekeningen.

De hiërogliefen worden nogal kort behandeld. Daarvoor geef ik de voorkeur aan “Writing Systems” van Florian Coulmas***. Niettemin is dit “Het oude Egypte in woord en beeld” een handige verzameling basisbegrippen geworden. We betreuren wel dat zelfs de literatuurlijst geen aandacht besteedt aan de Franse werken. Frankrijk heeft sinds Napoleon een enorme traditie op het gebied van egyptologie opgebouwd. Was het niet een Fransman, Champollion, die uiteindelijk de hiëroglyfen ontcijferde?

* en **: zie “Cleopatra. Politiek en propaganda in de Oudheid”, door prof. dr. H. Volkmann, 1969, Antwerpen/Brussel/Gent/Leuven, Uitgeversmaatschappij W. De Haan N.V. – N. V. Standaard Boekhandel

***: “The Blackwell Encyclopedia of Writing Systems”, door Florian Coulmas, 1999, 1996, Oxford, Blackwell Publishers Ltd., 108 Cowley Road, Oxford OX4 1JF, VK

Het oude Egypte in woord en beeld, door Toby Wilkinson, 2006, Tirion, geïllustreerd in kleur met kaarten, lijst met literatuursuggesties, gebonden met fotocollega op platten, collage herhaald op de omslag met flappen, oorspronkelijk: “The Thames & Hudson Dictionary of Ancient Egypte”. 26,3 x 19 x 2,5 cm, 271 p’s, ISBN 90-4390-909-9.

Prijs: 39,95 euro

Taalmodel: te veel / teveel

FOUT Ik rook misschien wel teveel sigaretten tijdens het koffie-uur, maar anders word ik slechtgehumeurd.

GOED Ik rook misschien wel te veel sigaretten tijdens het koffie-uur, maar anders word ik slechtgehumeurd.

VERKLARING
‘Te veel’ schrijf je hier in twee woorden. ‘Teveel’ in één woord is het zelfstandig naamwoord dat ‘overmaat’ betekent, zoals in ‘Er is een teveel aan soaps op de tv.’ Maar: ‘Er zijn te veel soaps op de tv.’
Referentie: “Handboek Spelling” door J. De Schrijver en A. Neijt, Wolters Plantyn, 2005

Taalmodel: huldigen en vieren

FOUT Zeven jaar na zijn dood wordt Kubrick in Gent gevierd met een overzichtstentoonstelling.

GOED Zeven jaar na zijn dood wordt Kubrick in Gent gehuldigd met een overzichtstentoonstelling.

VERKLARING
In de standaardtaal kun je “iets vieren”: een verjaardag vieren. Maar “iemand vieren” is ongewoon, “iemand huldigen” is de normale uitdrukking.

De Zondvloed komt!

De Zondvloed stort zich over ons uit op

datum: 13 augustus 2006

uur:
vanaf 13 uur,
aankondigingen vanaf 14 uur,
lezingen vanaf 15 uur
einde: 18 uur

plaats:
de Ritsaert-zaal van het Stadhuis op de Grote Markt te 9200 Dendermonde

MET CADEAUTJE

Ik heb bij de uitgever wat aangedrongen (echt ‘wat’, hij vond het een prima idee):
wie niet kon genieten van het aanbod om De Verkoop + Ik ben geen boeddhist aan slechts 10 euro te kopen, kan dat nog doen met contante betaling op die lezing op 13 augustus.
Ik zal er ook met een boekenstand zijn met afleveringen van De Tijdlijn, afleveringen van nevenreeksen van De Tijdlijn, sf&f-boeken, en flinke Van Dales aan verminderde prijs (met dank aan Van Dale).

PS Ritsaert is een van de vier Heemskinderen

Verdere info volgt.

Hubert Lampo overleden (1920-2006)

Hubert Lampo is overleden op 85-jarige leeftijd.

Hij werd geboren in 1920 en werd terecht bekend omwille van “De komst van Joachim Stiller”, en boek dat nog altijd meeslepend leest, en magische spanning en mysterie opwekt.Het is een van de absolute toppers van de fantastische literatuur, net zoals “De trap van steen en wolken” van Johan Daisne dat is.

Daisne & Lampo worden vaak samen genoemd, maar hun literaire ontwikkeling was heel verschillend. Lampo was heel erg een gevoelsmens met een voorkeur voor barokke zinnen, terwijl Daisne cerebraler was.

Zoals wel vaker met enigszins fantastische literatuur, werd het werk van Lampo niet altijd goed onthaald door critici. Gedeeltelijk had hij dat zelf wel in de hand gewerkt, door scherpe kritieken te schrijven toen hij bij een krant werkte.

Schrijver Hubert Lampo (85) overleden

Schrijver Hubert Lampo is op 85-jarige leeftijd overleden. Hij was al geruime tijd zwaar ziek.

Hubert Lampo werd op 1 september 1920 geboren op het Antwerpse Kiel. Hij groeide op in de jaren dertig, een tijd van economische crisis en opkomend fascisme, gevolgd door de oorlog. Lampo staat bekend als de grondlegger van het magisch-realisme in de Vlaamse literatuur, naast Johan Daisne. Tot zijn bekendste werk behoort “De komst van Joachim Stiller” uit 1960. Zijn boeken zijn in een tiental talen vertaald. In 2001 ontving hij de Prijs van het Vrijzinnig Humanisme. In 2003 werd het Vlaams-Nederlandse Hubert Lampo Genootschap opgericht. Het wijdt zich aan de studie en de promotie van hetoeuvre en het gedachtegoed van Hubert Lampo. (lim) (Belga 18:16)

Hubert Lampo overleden

BRUSSEL – De schrijver Hubert Lampo is vandaag overleden. Hij leed al een tijdje aan een zware ziekte maar toch komt zijn dood onverwacht. Lampo werd 85.

Hubert Lampo, die geboren werd op 1 september 1920, wordt vooral onthouden als een van de boegbeelden van het magisch-realisme in de naoorlogse Vlaamse literatuur.

Hij debuteerde in 1943 met de roman ,,Don Juan en de laatste nimf”. Zijn bekendste boek is de roman ,,De komst van Joachim Stiller” uit 1960, waarvan 44 drukken verschenen. Daarin duikt een archetypische Messiasfiguur op die getuigt van Lampo’s belangstelling voor de theorieën van Carl GustavJung. Het boek werd verfilmd door Harry Kümel.

Lampo had een passie voor allerlei oude mythen en fantastische verhalen. Hij schreef daarover talrijke opstellen, die onder meer gebundeld werden in de succesrijke bundel ,,De zwanen van Stonehenge” (1972). Hubert Lampo kreeg in 1963 de Driejaarlijkse Staatsprijs voor literatuur.

Van beroep was hij hoofdinspecteur van de openbare bibliotheken.

kld, jvh

Hubert Lampo rekent af met critici

,,Deze prijs is een waardig tegenwicht voor de onbenulligepseudo-intellectuelen die decennialang systematisch kritiek hadden op mijn werk. Het lijkt me het mooiste wat een vrijdenker in de glans van de ondergaande zon kan overkomen.” Met die woorden heeft auteur Hubert Lampo (80) de Prijs van het Vrijzinnig Humanisme 2001 in ontvangst genomen.

Vertaaltip

Eén belangrijke tip: denk nooit te veel in hokjes.
Nu bijna tien jaar geleden kreeg ik een vertaling Frans-Nederlands over sportschoenen.
De tekst stond vol woorden die ik in geen enkel woordenboek Frans of Nederlands vond, en evenmin op Internet.
Toen kreeg ik een ingeving: het was wel een Franse tekst van een Franse winkelketen, maar de sportschoenen zelf waren allemaal Amerikaanse merken…
Dus nam ik eens een Engels woordenboek.
En jawel hoor: daarin stonden die termen.
Maar hoe!
De tekst moet oorspronkelijk Engels zijn geweest, en was door een laat-maar-waaien-vertaler Engels-Frans omgezet naar het Frans, door de Engelse uitgangen van de woorden te veranderen in Franse uitgangen!
Geen enkel van die “Franse” woorden bestond.
Kijk dus altijd eens wat verder. Denk niet in hokjes, zelfs niet in taalhokjes.