Tag: taalfout

Taalmodel: uitbrander, fikse nederlaag

FOUT De leraar gaf hem een bolwassing.

GOED De leraar gaf hem een uitbrander.

VERKLARING

Er zijn veel mogelijke correcties van de foute zin, en “uitbrander” is slechts een van de mogelijkheden. Een andere is “berisping”.

Er is ook nog een andere betekenis van het foute woord, zoals in:

“De ploeg kreeg een bolwassing van de tegenstander”.

In dat geval is een mogelijke verbetering “nederlaag” of “fikse nederlaag”.

De nuance die u wilt uitdrukken, de exacte maat van de berisping of de nederlaag, bepaalt waardoor het foute woord kan worden vervangen.

Taalmodel: laatderde-eeuws

FOUT De schedelfragmenten werden opgegraven in een greppel die door een laat derde-eeuwse Romeinse muur heen snijdt.

GOED De schedelfragmenten werden opgegraven in een greppel die door een laatderde-eeuwse Romeinse muur heen snijdt.

VERKLARING
Dit is een resultaat van de spellinghervorming van 1997-2007: sindsdien zijn er veel meer verplichte samenstellingen in het Nederlands.
Daarvoor waren die er vaak ook al, maar de regels waren niet zo expliciet.
In dit geval is “laat” een deel van het samengestelde bijvoeglijke naamwoord, zoals ook in “laatromaans” en “laatneolitisch”.
Ook combinaties die naar een bepaalde eeuw verwijzen, worden als één woord gespeld, zoals “laatderde-eeuws” of “laat-3e-eeuws”.
Als bonus: uitdrukkingen zoals “de jaren 60” zijn goed bekend, maar je mag ook schrijven: “de jaren 1960”.

Taalmodel: de meeste plaatsnamen zijn onzijdig

FOUT Met 18 miljoen inwoners is Noordrijn-Westfalen de grootste Duitse deelstaat. Ze levert een vijfde van het Duitse bnp, maar ze heeft ook veel problemen.

GOED Met 18 miljoen inwoners is Noordrijn-Westfalen de grootste Duitse deelstaat. Hij levert een vijfde van het Duitse bnp, maar hij heeft ook veel problemen.

VERKLARING
De meeste plaatsnamen zijn onzijdig. Dus als je naar Noordrijn-Westfalen verwijst, wordt het “het”.
Maar in dit geval kan ook “hij”. In dat geval verwijs je naar het mannelijke woord “staat”.

Taalmodel: Vlaams Parlementslid

FOUT Jenne De Potter, naast burgemeester van Zottegem ook Vlaams parlementslid, kwam met de fiets naar de start op de Markt van Geraardsbergen.

GOED Jenne De Potter, naast burgemeester van Zottegem ook Vlaams Parlementslid, kwam met de fiets naar de start op de Markt van Geraardsbergen

VERKLARING

Dit is een hoofdletterkwestie.
Jenne De Potter is wel degelijk een Vlaams parlementslid: een Vlaams lid van een parlement.

Maar bedoeld is dat hij een Vlaams Parlementslid is: een lid van het Vlaams Parlement. De hoofdletters van de eigennaam blijven bewaard in een samenstelling met die naam.

Taalmodel: zenuwslopend, stressvol

FOUT Er werden twee waarschuwingsdrempels gedefinieerd om de bestuurder in staat te stellen om op die mogelijk stresserende situatie te anticiperen.

GOED Er werden twee waarschuwingsdrempels gedefinieerd om de bestuurder in staat te stellen om op die mogelijk zenuwslopende situatie te anticiperen.

VERKLARING
Het juiste werkwoord is “stressen”, wat betekent “onder stress werken” of “aan stress lijden”, zoals in “zich nerveus, overspannen gedragen”.
Een mogelijke correctie van de foute zin hierboven is “stressvolle situatie”, maar “zenuwslopende situatie” is wat eleganter.

Taalmodel: de aandacht vestigen op, de aandacht trekken

FOUT Tijdens een lezing wil hij altijd de aandacht trekken op zichzelf door de spreker voor schut te zetten.

GOED Tijdens een lezing wil hij altijd de aandacht vestigen op zichzelf door de spreker voor schut te zetten.

VERKLARING
Eens te meer zijn er meerdere oplossingen mogelijk.
De goede uitdrukking met voorzetsel is “de aandacht vestigen op”, maar het kan ook zonder voorzetsel, en dan wordt het:
– Tijdens een lezing wil hij altijd de aandacht trekken door de spreker voor schut te zetten.

Taalmodel: zich aanmelden

FOUT John moest zich bij de directeur tussen 8 en 9 uur aanbieden om die baan te krijgen.

GOED John moest zich bij de directeur tussen 8 en 9 uur aanmelden om die baan te krijgen.

VERKLARING:
In het algemeen Nederlands kan “aanbieden” niet als wederkering werkwoord worden gebruikt. Het is een slechte vertaling van het Franse “se présenter”.
Goed Nederlands is “zich aanmelden”.